Radmila Šalabalić: Prepevi iz Sapfe (1968.)

[2]

— — — s nebeskih bedema zračnih — — —

     — — siđi — — — —

ovde na Krit. Tu je vremen hram,

         skriva ga tih

                             jabukov gaj.

Oltari drevni; tamu svodova hladnih kadi

      svet i čist

                      tamjanov dah.

Ovde je potočić studen — rapava stabla

        srebrn mu žubor

                                   čuju.

Obronkom bokori ruža prosuli senke

         nežne, a lišće

                setom trepti i roni

                                             snove.

Ovde je livada jedna, tu konji srčani pasu,

        gizdava, sjajna,

                                 prolećna, cvetna.

Opojni, medni anis s livade struji i pleni

        mirisnim dahom.

                                    — — — — — — 

Hajde, Kiparko, dođi i glavu ovenčaj cvećem,

        kraljice,

                      da nam na dar

pružiš iz pehara zlatnih, za praznik

      svečano

                    pripremljen nektar.  

δεῦρύ μ’ ἐκ Κρήτας ἐπ[ὶ τόνδ]ε ναῦον

ἄγνον, ὄππ[ᾳ τοι] χάριεν μὲν ἄλσος

μαλί[αν], βῶμοι τεθυμιάμε-

       νοι [λι]βανώντῳ·

ἐν δ’ ὔδωρ ψῦχρον κελάδει δι’ ὔσδων

μαλίνων, βρόδοισι δὲ παῖς ὀ χῶρος

ἐσκίαστ’, αἰθυσσομένων δὲ φύλλων

      κῶμα κατέρρει·

ἐν δὲ λείμων ἰππόβοτος τέθαλεν

ἠρίνοισιν ἄνθεσιν, αἰ δ’ ἄηται

μέλλιχα πνέοισιν [

      [

ἔνθα δὴ σύ . . . . ἔλοισα Κύπρι

χρυσίαισιν ἐν κυλίκεσσιν ἄβρως

ὀμμεμείχμενον θαλίαισι νέκταρ

       οἰνοχόαισον

[16]

Sjaj konjice, sjaj parade

za ponekog najlepša je

stvar na svetu; drugom opet:

pešadijskih bataljona

nedogledi; za trećeg je

ratna flota dika sveta;

a ja kažem: to je biće

koje voliš.

Da to jasno svako shvati,

ništa lakše: ta, Jelena,

gospa divna, što lepotom

sve zaseni, nije l' negda,

i bez suza, napustila

savršenstvo, uzor muža?

Konj'ma brzim, morem pustim,

put trojanskih ode žala,

ne seti se čeda milog,

oca, majke — žudnjom bludi

Kiparka joj srce vodi.

Savitljiv je — — — —

put — — — savesti — — —

kad prečezne — — — — smer boginje.

Zbog nje i ja srce zovem:

Anaktorijo. — — —

Gde si? Gde si?

Taj skladni hod da vidim opet.

Senast, zlatast, drhtaj, ushit

na tom lišću — jače blešti

no u ljutom okršaju

zrake sunca kad ih lome

tuč i zlato, sev kaciga,

štitova i bornih kola.

Al' čoveku nije data

— — — — — — — puna sreća

— — — — — — — — — — —

— — — — — — — samo deo

— — — — — — — — — — —

— — — — — — — — — — —

— — — — — — — — — — —

nenadani.

ο]ἰ μὲν ἰππήων στρότον οἰ δὲ πέσδων

οἰ δὲ νάων φαῖσ’ἐπ[ὶ] γᾶν μέλαι[ν]αν

ἔ]μμεναι κάλλιστον, ἔγω δὲ κῆν’ ὄτ-

     τω τις ἔραται·

πά]γχυ δ’ εὔμαρες σύνετον πόησαι

π]άντι τ[ο]ῦ̣τ’, ἀ γὰρ πόλυ περσκέ̣θ̣ο̣ι̣σ̣α

κ̣άλ̣λο̣ς̣ [ἀνθ]ρώπων Ἐλένα [τὸ]ν ἄνδρα

      τ̣ὸν̣ [πανάρ]ι̣στον

κ̣αλλ[ίποι]σ̣’ ἔβα ’ς Τροΐαν πλέοι̣[σα

κωὐδ[ὲ πα]ῖδος οὐδὲ φίλων το[κ]ήων

πάμ[παν] ἐμνάσθη, ἀλλὰ παράγ̣α̣γ̣’ α̣ὔταν

                    ]σαν

                ]αμπτον γὰρ [

            ]. . . κούφως τ[ ]οησ[.]ν

. .]μ̣ε̣ νῦν Ἀνακτορί[ας ὀ]ν̣έ̣μναι-

      σ’ οὐ ] παρεοίσας·

τᾶ]ς κε βολλοίμαν ἔρατόν τε βᾶμα

κἀμάρυχμα λάμπρον ἴδην προσώπω

ἢ τὰ Λύδων ἄρματα κἀν ὄπλοισι

       πεσδομ]άχεντας.

            ].μεν οὐ δύνατον γένεσθαι

            ].ν ἀνθρωπ[. . . π]εδέχην δ’ ἄρασθαι

            τ’ ἐξ ἀδοκή[τω.

[168b]

I mesec je već zašao

i Plejade: gluvo doba,

ponoć, vreme — kad ćeš, kad ćeš

proći — — —

sama spavam ove noći.

δέδυκε μὲν ἀ σελάννα

καὶ Πληΐαδες· μέσαι δὲ

νύκτες, παρὰ δ’ ἔρχετ’ ὤρα,

ἔγω δὲ μόνα κατεύδω.

[34]

Krupne zvezde inja jasna

lišća skriju u plašt noćni,

kad nad bledom zemljom sine

luna sva od vrelog srebra —

      — — Luno — — — luno — — —

                        — — — srebro noći.

ἄστερες μὲν ἀμφὶ κάλαν σελάνναν

ἂψ ἀπυκρύπτοισι φάεννον εἶδος

ὄπποτα πλήθοισα μάλιστα λάμπη

     γᾶν

[95]

Gongilo — — — — — — —

— — — — — — — — — —  —

I znak jedan mi predskaza,

znak poslednji, svima jasan,

ko će doći? Hermes sleće

da me vodi, vesnik krasan.

 — Ja pristajem srca rada

da me vodiš, gospodaru,

jer ja nemam, više nemam

radosti na belom danu.

O, tako mi Afrodite,

silna želja mene mori

da nestanem s ovog sveta,

tolike su patnje moje.

O, da umrem, pa da mrtva,

s očima od srebra hladna,

gledam rosni lotos mirni,

povrh vode Aheronta — —

skoro — — — —

         — — — — skoro da me prime

dvori Hada — — — — — — —

i da niko — — — — —

              — — — — niko više — —

ου[

ᾖρ’ ἀ[

δηρατ.[

Γογγυλα . [

ἦ τι σᾶμ’ ἐθε . [

παισι μάλιστα . [

μας γ’ εἴσηλθ’ ἐπ . [

εἶπον· ̔ὦ δέσποτ’ ἐπ . [

ο]ὐ μὰ γὰρ μάκαιραν̣ [ἔγωγ’

ο]ὐδὲν ἄδομ’ ἔπερθα γᾶ[ς ἔοισα,

κατθάνην δ’ ἴμερός τις [ἔχει με καὶ

λωτίνοις δροσόεντας [ὄ-

χ̣[θ]οις ἴδην Ἀχέρ[οντος

. ] . . δεσαιδ . [

. ] . ν̣δετον̣[

μητισ̣ε̣[

[96]

Misli nam svoje često sa Sarda u zavičaj šalje,

seća se prisnosti naše; boginja za nju si ti,

svakoj se pesmi tvojoj veselila najviše ona,

        al' sve je sećanje sad.

Sada se gordi u sjaju međ gospama lidskim, baš kao

        kad sunce zađe i svud

rumenim prstima luna zarobi treptanje zvezda pod sjajni,

       blistavi skut,

pa ravnomerno svetlim bisernim posipa prahom

pučinu slanu i redom cvetove usnulih bašta,

tad prva rosa kroz tamu trepne, pupoljak rumen od sna

      zevne, zora je tu —

vreža se budi sa cvetom nežnim — —

— — — čičak se kostreši plav — —

zova suncobran cvetni okreće suncu ranom

        — — — svanuo dan.

A Arignota mislima bludi, slomljena srca,

čeznja za Atidom dragom i za nama mori je, srce

razdire tuga i bol — — —

"Dođite k meni." Zove nas glasno, sve jače, al' mora

beskrajnog talasi hučni ne donose vapaje njene

— — — niko je ne ču — — —

]Σαρδ . [ . .]

πόλ]λακι τυίδε̣ [ν]ῶν ἔχοισα

ὠσπ . [ . . .] . ωόμεν, . [ . . .] . . χ[ . .]

σε θέᾳ σ’ ἰκέλαν ἀρι-

γνώτᾳ, σᾳ δὲ μάλιστ’ ἔχαιρε μόλπᾳ.

νῦν δὲ Λῦδαισιν ἐμπρέπεται γυναί-

κεσσιν ὤς ποτ’ ἀελίω

δύντος ἀ βροδοδάκτυλος σελάννα

πάντα περρέχοισ’ ἄστρα· φάος δ’ ἐπί-

σχει θάλασσαν ἐπ’ ἀλμύραν

ἴσως καὶ πολυανθέμοις ἀρούραις·

ἀ δ’ ἐέρσα κάλα κέχυται τεθά-

λαισι δὲ βρόδα κἄπαλ’ ἄν-

θρυσκα καὶ μελίλωτος ἀνθεμώδης·

πόλλα δὲ ζαφοίταισ’ ἀγάνας ἐπι-

μνάσθεισ’ Ἄτθιδος ἰμέρῳ

λέπταν ποι φρένα κ[ᾶ]ρ̣[ι σᾷ] βόρηται·

κῆθι δ’ ἔλθην ἀμμ . [ . .] . .ισα τό̣δ’ οὐ

νῶντ’ ἀ[ . .]υστονυμ̣[ . . .] πόλυς

γαρύει̣ [ . . .]αλον̣[ . . . . . .] .ο̣ μέσσον·

ε]ὔ̣μαρ[ες μ]ὲ̣ν οὐκ̣ ἄμ̣μι θέαισι μόρ-

φαν ἐπή[ρατ]ον ἐξίσω-

σθ̣αι συ[ . .]ρ̣ο̣ς ἔχηισθ’ ἀ[ . . .] .νίδηον

το̣[ . . . .]ρατι-

μαλ[ ] . ερος

καὶ δ[ . ]μ̣[ ]ος Ἀφροδίτα

καμ̣[ ] νέκταρ ἔχευ’ ἀπὺ

χρυσίας [ ]ν̣αν

. . . .]απουρ̣[ ]χέρσι Πείθω

[ ]θ[. . .]ησενη

[ ]ακις

[ ]. . . . . .αι

[ ]ες τὸ Γεραίστιον

[ ]ν̣ φίλαι

[ ]υ̣στον οὐδενο[

[ ]ερον ἰξο[μ

[131]

Ah, Atido, tebi sad je

teško da za mene mariš,

Andromedu ti sada voliš,

srcem svojim nju sad tražiš.

Ἄτθι, σοὶ δ’ ἔμεθεν μὲν ἀπήχθετο

φροντίσδην, ἐπὶ δ’ Ἀνδρομέδαν πότῃ

[101a]

Ispod cvrčkovog krila

      treperav, srebrnast zvuk,

sparna podneva letnja

        začara nežno crr ... crrr.

πτερύγων δ’ ὔπα

κακχέει λιγύραν ἀοίδαν,

ὄπποτα φλόγιον †καθέ-

ταν† ἐπιπτάμενον †καταυδείη†

[102]

Majko slatka, ja ne mogu za razbojem da se skrasim,

       silna čežnja svu me svlada,

za mladićem. — Nisam kriva, Afrodita prepredenka

        ona je to udesila.

γλύκηα μᾶτερ, οὔτοι δύναμαι κρέκην τὸν ἴστον

πόθῳ δάμεισα παῖδος βραδίναν δι’ Ἀφροδίταν.

[58]

Došla je starost. Smežurale bore već čitavo lice,

Kose mi bele — — — a negda bile su crne — — a — sad

        — — — izdala kolena pusta — —

Starosti mrak — —

Mladosti poklonik ja sam, to beše moj prinos životu

sunčan i blistav, i sad, kad svetlost se ponoru spušta

        u meni sunca je zrak.

ἔμοι δ’ ἄπαλον πρίν] π̣οτ̣’ [ἔ]ο̣ντα χρόα γῆρας ἤδη

ἐπέλλαβε, λεῦκαι δ’ ἐγ]ένοντο τρίχες ἐκ μελαίναν·

βάρυς δέ μ’ ὀ [θ]ῦμο̣ς̣ πεπόηται, γόνα δ’ [ο]ὐ φέροισι,

τὰ δή ποτα λαίψηρ’ ἔον ὄρχησθ’ ἴσα νεβρίοισι.

]ιμέναν νομίσδει

]αις ὀπάσδοι

ἔγω δὲ φίλημμ’ ἀβροσύναν, ]τοῦτο καί μοι

τὸ λά[μπρον ἔρος τὠελίω καὶ τὸ κά]λον λέ[λ]ογχε.